Lupus ban đỏ hệ thống là bệnh tự miễn mạn tính do hệ miễn dịch rối loạn tấn công nhầm vào nhiều cơ quan như da, thận, tim, phổi. Bệnh thường tiến triển từng đợt, dễ tái phát nếu không được điều trị liên tục.
PGS.TS.BS Hoàng Thị Lâm, Trưởng khoa Miễn dịch Lâm sàng, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, giải thích phụ nữ mắc lupus ban đỏ thường bị rối loạn kinh nguyệt, kèm tác dụng phụ của một số thuốc điều trị làm giảm khả năng thụ thai tự nhiên và có thể gây dị tật thai nhi. "Chị Loan đang trong giai đoạn điều trị ổn định, các biểu hiện thai nghén dễ nhầm lẫn với triệu chứng lupus nên phát hiện mang thai muộn", PGS Lâm cho hay.
Thai kỳ trên nền lupus tiềm ẩn nhiều rủi ro như thai nhi dị tật, chậm tăng trưởng trong tử cung, dễ sảy... Người mẹ có nguy cơ cao bị tiền sản giật, sinh non hay bùng phát lupus nặng hơn. Với chị Loan, thách thức càng lớn bởi chị đã nhiều lần điều trị ở khoa Hồi sức tích cực (ICU) và lọc máu liên tục vì suy thận cấp, viêm phổi, nhiễm trùng máu. Sau điều trị ổn định, chị xuất viện uống thuốc duy trì, tái khám sau mỗi 3 tháng nhưng có lần tự ý ngưng thuốc một tuần khiến lupus tái phát nặng.
"Tin mang thai khiến vợ chồng tôi thật sự bất ngờ và hạnh phúc không thể tả sau nhiều năm mong con", chị Loan nói, bày tỏ quyết tâm giữ thai dù đối mặt với nhiều rủi ro cho cả hai mẹ con.
Chồng chị Loan luôn đồng hành cùng vợ mỗi lần tái khám. Ảnh: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh
PGS Lâm hội chẩn với bác sĩ sản khoa quyết định ngưng hoặc thay thế những thuốc chống chỉ định trong thai kỳ, đồng thời duy trì hoặc chuyển sang các thuốc an toàn hơn cho mẹ và thai nhi. Chị Loan may mắn mang thai khi bệnh ở giai đoạn ổn định, không vào đợt bùng phát lupus cấp tính, các chỉ số phát triển của thai nhi đều trong giới hạn bình thường nên cơ hội giữ thai khả thi hơn.
Suốt thai kỳ, bác sĩ Sản khoa và Miễn dịch Lâm sàng theo dõi sức khỏe chị Loan và thai nhi, xét nghiệm định kỳ hàng tháng để kiểm soát lupus và đánh giá sự phát triển của bé. Tháng thứ 5, xét nghiệm cho thấy chị Loan bị thiếu máu nặng do nội tiết tố và cơ thể thay đổi nhiều để nuôi dưỡng thai, vừa chống lại các phản ứng viêm của lupus. Các bác sĩ truyền bù máu kịp thời, tránh bệnh diễn tiến xấu hơn.
Chị Loan cố gắng ăn nhiều cữ mỗi ngày, bổ sung dinh dưỡng đầy đủ, tuân thủ lịch tái khám dày đặc. Sức khỏe chị ngày càng ổn định, các chỉ số viêm giảm, thiếu máu cải thiện rõ rệt. Thai nhi phát triển ổn định, siêu âm không ghi nhận bất thường. Dự kiến chị sinh con vào tháng 11.
PGS Lâm lưu ý phụ nữ mắc lupus ban đỏ hệ thống vẫn có khả năng mang thai tự nhiên nhưng khó khăn và tiềm ẩn nhiều rủi ro hơn, đặc biệt nếu bệnh chưa được kiểm soát ổn định. Người bệnh nên điều trị ổn định ít nhất 6-12 tháng trước khi mang thai. Thai phụ không tự ý ngưng thuốc, tuân thủ lịch khám với bác sĩ Sản khoa và Miễn dịch Lâm sàng để theo dõi sức khỏe cả mẹ lẫn thai nhi. Khi xuất hiện các dấu hiệu bất thường như sốt cao, phù, khó thở, thiếu máu, xuất huyết, người bệnh cần đến bệnh viện ngay để được xử trí kịp thời.
Minh Hương
*Tên nhân vật đã được thay đổi
20h ngày 25/9, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh tổ chức tư vấn trực tuyến "Tiến bộ trong chẩn đoán và điều trị bệnh tự miễn: Viêm da cơ địa - Dị ứng - Lupus ban đỏ - Vảy nến" sẽ được phát trên fanpage của bệnh viện. Chương trình có sự tham gia của PGS.TS.BS Hoàng Thị Lâm, TS.BS Nguyễn Phúc Tân và ThS.BS Lương Vũ Thanh Bình, khoa Miễn dịch Lâm sàng. Độc giả đặt câu hỏi tại đây để được giải đáp.